انتقال اشتباه ارز دیجیتال چیست و چگونه از آن جلوگیری کنیم؟

به‌عبارت ساده، فناوری بلاکچین یک دفتر کل غیرمتمرکز و توزیع‌شده است که منشا یک دارایی دیجیتال را ردیابی می‌کند و هک، تغییر یا تقلب در سیستم را دشوار یا غیرممکن می‌کند. تراکنش‌ها ارتباطاتی با امضای دیجیتال هستند که برای تایید در کل شبکه بلاکچین پخش می‌شوند. از آنجایی که ارز دیجیتال امکان کنترل کامل بر دارایی‌های دیجیتال را در اختیارتان قرار می‌دهد، در صورت اشتباه می‌توانید دارایی‌های خود را از دست بدهید. یکی از اشتباهات انسانی نسبتا رایج، انتقال اشتباه ارز دیجیتال است که حتی گریبان کاربران حرفه‌ای و باتجربه را هم می‌گیرد. در این مقاله قصد داریم به بررسی دلایل انتقال اشتباه ارز دیجیتال و بررسی امکان بازگرداندن سرمایه در صورت انتقال اشتباه بپردازیم.

منظور از انتقال اشتباه ارز دیجیتال چیست؟

تراکنش‌های ارزهای دیجیتال به‌دلیل ماهیت سریع، امن و غیرمتمرکز خود در طی چند سال اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند. با این حال، این فناوری نوآورانه نگرانی‌هایی را هم ایجاد کرده است. یکی از مسائل مهم، خطر ارسال ارز دیجیتال به آدرس کیف پول اشتباه است.

آدرس کیف پول ارز دیجیتال یک شناسه منحصر‌به‌فرد است که از حروف و اعداد تشکیل شده است و به‌عنوان یک مکان مجازی برای ارسال، دریافت و ذخیره ارزهای دیجیتال عمل می‌کند. هنگام دریافت وجوه از شخص یا پلتفرم دیگر (مانند دریافت پاداش استخراج)، آن‌ها به آدرس کیف پول شما نیاز دارند تا مطمئن شوند که کوین‌ها به مکان مناسب منتقل می‌شوند.

همچنین کلید عمومی مانند شماره حساب بانکی شما عمل می‌کند و این امکان را به افراد می‌دهد تا ارزهای دیجیتال مانند بیت‌ کوین را برای شما ارسال کنند. فرض کنید فردی قرار است برای شما مقداری بیت کوین بفرستد. برای اینکه این کار به‌صورت ایمن انجام شود، آن فرد برای شروع تراکنش به آدرس دقیق کیف پول شما (کلید عمومی) نیاز دارد.

پس از شروع تراکنش، فرد ارسال‌کننده باید با استفاده از کلید خصوصی خود در کیف پولش امضا و تایید کند که مالک آن بیت کوین‌ها است. این فرآیند تضمین می‌کند که فقط تراکنش‌های مجاز انجام می‌شود و در عین حال، اطلاعات حساس مانند کلیدهای خصوصی را از هکرها یا سارقان بالقوه ایمن نگه می دارد.

بنابراین، وقتی در فرآیند انجام تراکنش، آدرس کیف پول یا کلید عمومی خود را به‌صورت اشتباه برای فرد ارسال کنید، بیت کوین‌ها به آدرس اشتباه ارسال می‌شود و در بسیاری از مواقع اگر تراکنش تایید شده باشد، امکان بازگردانی آن‌ها وجود ندارد.

موارد رایج در انتقال اشتباه ارز دیجیتال

ارسال اشتباه ارز دیجیتال تجربه ناخوشایند، ترسناک و ناامید‌کننده‌ای است. پیچیده بودن فناوری بلاکچین و سهل‌انگاری کاربران باعث شده است تا این اشتباه رایج باشد. شاید برایتان عجیب باشد اگر بدانید روزانه هزاران ارز دیجیتال به‌دلیل اشتباهات ساده در ارسال، از بین می‌روند.

انتقال ارز دیجیتال به آدرس اشتباه، کلاهبرداری، به‌اشتراک‌گذاری کلیدهای خصوصی یا ارسال کوین‌ها به بلاکچین اشتباه از نمونه‌های رایجی هستند که گاهی به ضررهای مالی قابل توجه منجر می‌شوند. برای جلوگیری از این ضررها، بهتر است با موارد رایج انتقال اشتباه ارزهای دیجیتال آشنا باشید تا قبل از انجام تراکنش، نکات لازم را مجددا بررسی کنید.

همچنین عدم استفاده از سرور مجازی و اتصال به کیف پول یا صرافی با استفاده از یک اتصال ناامن و سرویس‌های تغییر آی‌پی رایگان یا بی‌کیفیت، باعث می‌شود تا اطلاعات شما در معرض خطر قرار بگیرد و یا برخی از پلتفرم‌ها، حساب کاربری شما را مسدود کنند و در انجام تراکنش‌ها با مشکل مواجه شوید.

• ارسال به آدرس ناشناس در شبکه رمز ارزها

برای انتقال ارز دیجیتال به یک آدرس از طرف گیرنده نیاز دارید. این آدرس معمولا فرمتی مبهم شامل 24 تا 30 کاراکتر است که به‌صورت ترکیبی از اعداد و حروف ارائه می‌شود. در برخی موارد اگر چند کاراکتر در یک آدرس اشتباه وارد شود، از انجام تراکنش جلوگیری می‌شود و این شانس را دارید تا مجددا تلاش کنید.

اما گاهی اوقات با وجود اشتباه بودن آدرس، تراکنش شروع می‌شود و در این صورت ارز دیجیتال شما ممکن است به کیف یک فرد دیگر و یا بدتر از آن، در نقطه‌ای ناشناخته از یک بلاکچین منتقل شود! در سناریوی اول شاید بتوانید با پیگیری از صرافی یا کیف پول، دارایی خود را بازگردانید. اما اگر دارایی شما به آدرسی ناشناس منتقل شده باشد، متاسفانه برای همیشه آن را از دست داده‌اید.

به همین دلیل، خیلی مهم است که قبل از انجام تراکنش، آدرس‌ کیف پولی که از گیرنده دریافت کرده‌اید به‌دقت و حداقل دوبار بررسی کنید تا مطمئن شوید انتقال به آدرس درست و معتبر انجام می‌شود.

• ارسال ارز به شبکه بلاکچین اشتباه

آیا تا به حال در حین انتقال توکن‌ها متوجه شده‌اید که برخی از توکن‌ها برای انجام انتقال از چند شبکه برخوردارند؟ دلیلش این است که اکثر ارزهای دیجیتال به‌دلایل مختلف شبکه‌های مختلفی را ارائه می‌دهند. ارزهای دیجیتال یک شبکه اصلی که ‌به‌عنوان شبکه اصلی بلاکچین عمل می‌کند و حداقل یک شبکه آزمایشی دارند.

حتی معامله‌گران باتجربه نیز هر از گاهی از این موضوع غافل می‌شوند و توکن‌ها را به شبکه اشتباه ارسال می‌کنند. برای جلوگیری از این اشتباه، یکی از مواردی که لازم است به آن توجه کنید انتخاب کیف پول‌هایی است که می‌خواهید ارزهای دیجیتال را به آنجا منتقل کنید.

اما این مشکل می‌تواند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد که از جمله می‌توان به هک، نقض امنیتی یا شباهت در فرمت شبکه‌ بلاکچین‌های مختلف اشاره کرد.

• انتقال ارز دیجیتال به صرافی بدون وارد کردن Tag یا Memo

Tag یا Memo یک شناسه منحصربه‌فرد است که برای شناسایی سپرده و اعطای اعتبار به حساب‌های دیگر اختصاص داده می‌شود. هنگام واریز یک ارز دیجیتال مانند BNB ،EOS ،ATOM ،XRP ،XLM و غیره، باید Tag و Memo مربوطه را وارد کنید تا آن دارایی به حساب گیرنده اضافه شود.

اگر آدرس یا Tag و Memo را برای انتقال اشتباه وارد کرده باشید، صرافی نمی‌تواند به شما کمکی کند. برای ارزهای دیجیتالی که از فناوری Tag یا Memo برای شناسایی مقصد استفاده می‌کنند، اکثر صرافی‌های متمرکز مانند کوین‌بیس، برای تمام تریدرها یک آدرس کیف پول مشترک را ارائه می‌دهند. در این شرایط، برای تعیین حساب فردی که تراکنش باید به کیف پول او واریز شود، از Tag و Memo استفاده می‌شود.

البته برای ارسال ارز دیجیتال به یک کیف پول که به‌صورت خصوصی کنترل می‌شود نیازی به وارد کردن Tag یا Memo نیست. یک کیف پول خصوصی به فرد اجازه می‌دهد تا کلیدهای عمومی و خصوصی را به‌طور کامل کنترل کند. برای مثال، کیف پول‌هایی که روی یک دستگاه سخت‌افزاری مانند USB و به‌صورت آفلاین ذخیره می‌شوند از این نوع هستند.

• ارسال اشتباه ارز دیجیتال به آدرس‌های TRC20 ،BEP20 و ERC20

به‌دلیل شباهت دو شبکه ERC20 و BEP20، انتقال اشتباه ارز دیجیتال بین این دو شبکه پدیده‌ای رایج محسوب می‌شود. TRC20 استاندارد توکنی شبکه ترون، BEP20 استاندارد توکنی بایننس معروف به اسمارت چین و ERC20 استاندارد توکنی شبکه اتریوم است.

اگر ارز دیجیتال را به ‌اشتباه به آدرسی در دو شبکه ERC20 و BEP20 ارسال کرده باشید، این شانس را دارید تا دارایی خود را بازگردانید. اما اگر آدرس شما یا گیرنده در شبکه TRC20 و آدرس طرف مقابل در یکی از دو شبکه ERC20 و BEP20 باشد، متاسفانه امکان بازگرداندن دارایی منتقل‌شده وجود نخواهد داشت.

بنابراین، اگر به‌جای شبکه ERC20، آدرس شبکه BEP20 را به اشتباه وارد کرده‌اید (یا بالعکس)، می‌توانید به سه روش زیر دارایی خود را بازگردانید:

• برای بازگردانی دارایی‌های خود از صرافی بایننس استفاده کنید.
• از کیف پولی که از هر دو شبکه ERC20 و BEP20 پشتیبانی می‌کنند استفاده کنید و با استفاده از عبارت بازیابی 12 تا 24 کلمه‌ای خود، ارز دیجیتال منتقل‌شده را بازگردانید.
• با پشتیبانی صرافی خود تماس بگیرید.

بازگرداندن انتقال اشتباه ارز دیجیتال

یکی از خطرات ارسال ارز دیجیتال، امکان ارسال آن به شبکه اشتباه است. انجام اقدامات فوری برای بازیابی وجوه مهم است، اما این فرآیند می‌تواند پیچیده و زمان‌بر باشد. اولین قدم برای بازیابی ارز دیجیتال ارسال‌شده به شبکه اشتباه، شناسایی شبکه‌ای است که دارایی شما به آنجا منتقل شده است. با بررسی هش تراکنش در اکسپلورر بلاک چین می‌توانید این کار را انجام دهید.

همچنین اگر انتقال اشتباه ارز دیجیتال را در یکی از کیف پول‌های معتبر انجام داده باشید، شاید شانسی برای بازگردانی دارایی‌تان وجود داشته باشد. در ادامه به نحوه بازگرداندن دارایی در کیف پول تراست ولت و کیف پول‌های بدون قابلیت ایمپورت با کلید خصوصی اشاره می‌کنیم.

• بازگرداندن انتقال اشتباه در کیف پول تراست والت

فرض کنید ارز دیجیتال BNB را در کیف پول تراست ولت خود به اشتباه به شبکه اتریوم انتقال داده‌اید و حالا قصد بازگردانی آن را دارید. نکته مهمی که باید به آن دقت داشته باشید این است که برای بازگردانی تراکنش در تراست ولت حتما باید به کلید خصوصی خود دسترسی داشته باشید.

علاوه بر این، روشی که در ادامه توضیح داده می‌شود فقط در کیف پول‌هایی با قابلیت ایمپورت کردن کلید خصوصی کارایی دارد. به‌این‌منظور، مراحل زیر را طی کنید:

• کلیدهای خصوصی و عبارت بازیابی کیف پول خود را آماده کنید.
• برای اینکه کلید خصوصی اتریوم را به‌دست آورید، به سایت Mnemonic بروید و کلمه بازیابی خود را در کادری که با عنوان BIP39 مشخص شده است، وارد کنید.

• گزینه اتریوم (ETH) را انتخاب کنید و سپس آدرس خصوصی کیف پولی که ارز دیجیتال را به اشتباه به آنجا انتقال داده‌اید، وارد کنید.
• از لیست بخش Derived Addresses، کلید خصوصی BNB را انتخاب کنید. اکنون می‌توانید کلید خصوصی را در سمت راست جدول و در زیر ستون Private Key مشاهده کنید.

• کلید خصوصی اتریوم را به‌عنوان کیف پول اسمارت چین BNB در کیف پول تراست ولت خود وارد کنید.

حالا برای ایمپورت کردن کلید خصوصی اتریوم در تراست ولت، موارد زیر را انجام دهید:

• به بخش تنظیمات (Settings) تراست ولت بروید.
• گزینه Wallets را انتخاب کنید.
• بر روی علامت مثبت (+) در قسمت بالایی و سمت راست صفحه کلیک کنید.
• گزینه «Already have a wallet» را انتخاب کنید.
• از بین گزینه‌ها، گزینه «BNB Smart Chain» را انتخاب کنید و آدرس خصوصی کیف پول اتریومی که پیش‌تر به‌دست آوردید را به‌عنوان یک کیف پول اسمارت چین وارد کنید.
• اکنون گزینه کلید خصوصی (Private Key) را انتخاب کنید و عبارت 64 کاراکتری که به شما داده شده است را وارد و در نهایت بر روی گزینه Import کلیک کنید.

اگر مراحلی که گفته شد را به‌درستی طی کرده باشید، انتقال اشتباه ارز دیجیتال لغو می‌شود و می‌توانید دارایی خود را بازگردانید.

• بازگرداندن انتقال در کیف پول‌های بدون قابلیت ایمپورت با کلید خصوصی

به‌طور کلی بازگرداندن ارزهای دیجیتال منتقل شده در حالتی که به کلید خصوصی دسترسی ندارید امکان‌پذیر نیست. حتی با در اختیار داشتن کلید خصوصی نیز بسیاری از کیف پول‌ها سیاست بازگردانی تراکنش‌های تاییدشده را ارائه نمی‌دهند.

اما اگر کیف پول شما قابلیت ایمپورت کلید خصوصی را ندارد و قصد بازگردانی ارز منتقل‌شده را دارید، باید با پشتیبانی کیف پول یا صرافی خود تماس بگیرید و با توضیح شرایط پیش‌آمده، شانس خود را برای پس گرفتن دارایی منتقل‌شده امتحان کنید. در صورتی که اسناد لازم و کافی را ارائه دهید، برخی از کیف پول‌ها ممکن است با درخواست شما موافقت کنند و ارزهای منتقل‌شده را به حساب شما بازگردانند.

علاوه بر این، می‌توانید کلید خصوصی خود را از کیف پول فعلی که از آن استفاده می‌کنید استخراج کنید و سپس آن را در سایر کیف پول‌هایی که از یک فرمت مشابه کلید خصوصی پشتیبانی می‌کنند ایمپورت کنید. به‌عنوان مثال، کیف پول‌های بیت‌پی، لجر، کیپ‌کی و ترزور از کلیدهای خصوصی با فرمت BIP44 پشتیبانی می‌کنند.

نکاتی برای جلوگیری از انتقال اشتباه ارز دیجیتال

از زمان معرفی ارزهای دیجیتال، بسیاری از کاربران ارزهای دیجیتال را به آدرس‌های اشتباهی ارسال کرده‌اند. این اشتباهی است که هیچ‌کس نمی‌خواهد مرتکب شود، اما با این حال، این اتفاق هنوز هم رخ می‌دهد و حتی می‌توان گفت رایج است!

با رعایت چند نکته می‌توانید از بروز این اشتباه جلوگیری کنید. باتوجه به اینکه تراکنش‌های ارز دیجیتال برگشت‌ناپذیر هستند، در صورت انتقال اشتباه ارز دیجیتال به یک آدرس، متاسفانه بخشی از کوین‌های خود را از دست می‌دهید. به‌منظور جلوگیری از اشتباه، نکات زیر را در نظر بگیرید:

از تایپ آدرس بیت کوین خودداری کنید

آدرس‌های ارزهای دیجیتال شامل رشته‌های طولانی از حروف و اعداد هستند که به‌خاطر سپردن آن‌ها بسیار سخت است. به همین دلیل، تایپ کردن آدرس ارز دیجیتال کار درستی نیست. در عوض، باید آدرس ارز دیجیتال موردنظرتان را با دقت کپی و سپس در کادر مربوط به آدرس جایگذاری کنید.

همچنین اگر گیرنده در کنار شما حضور دارد، می‌توانید کد QR کیف پول خود را با دستگاه خود اسکن کنید تا از بروز هرگونه مشکلی جلوگیری شود.

قبل از ارسال، آدرس‌های ارز دیجیتال را دوباره بررسی کنید

همان‌طور که گفته شود، یک اشتباه ساده در نوشتن آدرس‌های طولانی ارزهای دیجیتال می‌تواند تراکنش شما را به یک آدرس دیگر هدایت کند. با این حال، مردم بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال را بدون بررسی مجدد آدرس‌ها ارسال می‌کنند که اشتباه است.

علاوه بر امکان اشتباه کردن در آدرس، بدافزاری وجود دارد که می‌تواند حافظه کلیپ‌بورد کامپیوتر شما را تحت‌نظر داشته باشد. به‌این‌ترتیب آدرس‌های کریپتو را مشاهده می‌کند و سپس آن را با یک آدرس کریپتوی دیگر که متعلق به هکر است جابه‌جا می‌کند. به همین دلیل، حتی اگر آدرس را کپی و پیست می‌کنید، حتما قبل از انجام تراکنش، آدرس را مجددا چک کنید تا مطمئن شوید.

از گیرنده بخواهید آدرس را دوباره بررسی کنید

ممکن است همه‌چیز از سمت شما درست باشد اما باز هم پدیده شوم انتقال اشتباه ارز دیجیتال اتفاق بیفتد! به همین دلیل است که باید این موضوع را جدی بگیرید. وقتی می‌خواهید ارز دیجیتالی را منتقل کنید، همیشه از گیرنده بخواهید آدرس دریافت‌شده توسط شما را مجددا چک کند تا دقیقا همان آدرسی باشد که برای شما فرستاده و متعلق به کیف پول اوست.

از اشتراک‌گذاری کلیدهای خصوصی خودداری کنید

ایمن نگه‌داشتن کلیدهای خصوصی مرتبط با کیف پول‌های ارز دیجیتال بسیار مهم است. کلیدهای خصوصی اساسا گذرواژه‌هایی هستند که امکان دسترسی به وجوه ارز دیجیتال شما را فراهم می‌کنند. بنابراین، اشتراک‌گذاری آن‌ها مانند این است که کنترل کامل کیف پول خود را به شخصی دیگر واگذار کرده‌اید.

اشتباه رایج برای بسیاری از مبتدیان این است که اطلاعات کلید خصوصی خود را برای دریافت کمک یا راحتی به شخص ثالث تحویل می‌دهند. متاسفانه، این کار شما را در معرض هک شدن و کلاهبرداری قرار می‌دهد و در صورت مفقود شدن یا سرقت، امکان بازگردانی دارایی‌های خود را نخواهید داشت.

احراز هویت دومرحله‌ای (2FA) را فعال کنید

یکی از موثرترین راه‌ها برای جلوگیری از انتقال اشتباه ارز دیجیتال فعال کردن احراز هویت دومرحله‌ای یا «Two-Factor Authentication» است. با این قابلیت، هربار که وارد سیستم می‌شوید یا ارزهای دیجیتال را انتقال می‌دهید، به یک کد منحصربه‌فرد نیاز دارید که توسط یک برنامه تولید شده یا از طریق پیام متنی دریافت می‌شود.

بسیاری از صرافی‌های معتبر ارزهای دیجیتال مانند کوین‌بیس و کریپتو دات کام، امکان فعال‌سازی قابلیت احراز هویت دومرحله‌ای را در دسترس کاربران خود قرار می‌دهند. توصیه می‌شود که هنگام تنظیم حساب کاربری خود حتما از این اقدامات امنیتی اضافی استفاده کنید.

در برابر حملات فیشینگ هوشیار باشید

کلاهبرداران همیشه در حملات فیشینگ خود کاربران ناآگاه را هدف قرار می‌دهند. این افراد کلاهبردار با استفاده از تاکتیک‌های مختلفی قربانیان را فریب می‌دهند تا کلیدهای خصوصی خود را فاش کنند یا وجوه را به آدرس‌های کیف پول غیرقانونی واریز کنند.

برای اینکه از قربانی شدن در یک حمله فیشینگ جلوگیری کنید، بسیار مهم است که هوشیار باشید و هرگونه فعالیت مشکوک را زیرنظر داشته باشید. همیشه قبل از دسترسی به سایت‌های مرتبط با ارزهای دیجیتال، URL آن‌ها را بررسی کنید، اپلیکیشن‌های موبایل یا نرم‌افزارهای کامپیوتر را فقط از منابع قابل اعتماد دانلود کنید و هرگز کلیدهای خصوصی یا عبارات بازیابی (Seed Phrase) خود را با کسی به‌اشتراک نگذارید.

از یک سرور مجازی استفاده کنید

یکی از مواردی که می‌توانید با استفاده از آن امنیت خود را برای ترید کردن یا استفاده از پلتفرم‌های ارز دیجیتال افزایش دهید، استفاده از سرور مجازی ترید است. این سرورهای مجازی از سرعت و امنیت بالایی برخوردارند و به‌طور ویژه برای استفاده در پلتفرم‌های تریدینگ و ارزهای دیجیتال ارائه می‌شوند.

درست است که سرور مجازی نمی‌تواند به‌صورت مستقیم از انتقال اشتباه ارز دیجیتال جلوگیری کند، اما چون با آی‌پی اختصاصی به صرافی‌ها و کیف‌ پول‌های خود متصل می‌شوید، امنیت شما به‌طور چشم‌گیری افزایش می‌یابد و مورد سوءاستفاده افراد کلاهبردار و هکرها قرار نمی‌گیرید.

برای مثال اگر سرور مجازی امارات را خریداری کنید، مستقیما با آی‌پی امارات به کیف پول خود وارد می‌شوید و برای استفاده از پلتفرم‌هایی مانند فارکس به سرویس‌های تغییر آی‌پی نیاز نخواهید داشت.

جمع‌بندی

بهترین کار این است که هنگام انجام تراکنش‌ها در بلاکچین بسیار محتاط باشید. مفهوم ناشناس بودن برای بسیاری از مردم جذاب است، اما این خطر را ایجاد می‌کند که در صورت بروز اشتباه هیچ‌ واسطی وجود نداشته باشد که به شما کمک کند. به‌ همین دلیل، اگر از یک صرافی یا کیف پول معروف و با سابقه مشخص استفاده نکنید، احتمالا هیچ‌وقت نمی‌توانید پول خودتان را پس بگیرید.

اگر ارز دیجیتال را اشتباه انتقال داده‌اید، ممکن است بتوانید با کمی تلاش و پرداخت هزینه بازیابی، دارایی خود را بازگردانید. همیشه قبل از انتقال هر ارز دیجیتال به یک صرافی یا کیف پول، دقت کنید که آیا از نوع ارز دیجیتال ارسال‌شده پشتیبانی می‌کند یا خیر.

قبل از انتقال مبالغ قابل توجه‌، توصیه می‌کنیم با یک تراکنش آزمایشی کوچک شروع کنید و خودتان چک کنید و از گیرنده تایید بگیرید که وجوه را دریافت کرده است.