امواج الیوت چیست؟ انواع موج در الگوی امواج الیوت!

در این مطلب قصد داریم به صورت کامل در رابطه با هر آن‌چه نیاز است درباره امواج الیوت و انواع آن‌ها بدانید، می‌پردازیم. نظریه امواج الیوت که توسط رالف نلسون در دهه 1930 توسعه یافته، به این موضوع اشاره دارد که با وجود اینکه به نظر می‌رسد بازار‌های سهام به شیوه‌ای آشفته و تصادفی عمل می‌کنند، اما در واقع تمامی معاملات در این بازار‌ها، بر اساس الگوهای تکراری انجام می‌شوند. در ادامه بیش‌تر با این نظریه آشنا خواهیم شد.

امواج الیوت چیست؟

امواج الیوت، الگوهای فراکتالی‌ هستند که می‌توانید آن‌ها را در حرکت قیمت سهام مشاهده کنید. این نظریه، به این نکته اشاره دارد که نوسانات در روانشناسی توده‌ها، عینا در همان الگوهای تکرارشونده‌ی (امواج) بازارهای مالی مشاهده می‌شود و تریدر‌ها می‌توانند از این الگو‌ها برای پیش‌بینی دقیق‌تر بازار استفاده کنند. برای اینکه کاملا متوجه شوید که ترید چیست و از کدام ابزار‌ها می‌توان برای یک ترید موفق استفاده کرد، باید با نظریه امواج الیوت آشنا شوید.

این نظریه همانند نظریه داو، حرکت قیمت سهام در امواج را ترسیم می‌کند. بدین صورت، با مشاهده‌ی نمودار ارزش بازار سهام در یک دوره، می‌توانید به ماهیت “فرکتال” بازار‌ها پی ببرید و جزئیات بیشتری را تجزیه و تحلیل کنید.

فرکتال‌ها همان ساختار‌های ریاضی‌ای هستند که مقیاس‌های کوچک، خود را برای بی‌نهایت بار تکرار می‌کنند. الگوهای قیمت شاخص سهام نیز به همین صورت هستند. در ادامه، نظریه امواج الیوت به این می‌پردازد که چگونه می‌توان از این الگو‌های تکرار‎شونده، به عنوان ابزاری برای پیش‌بینی حرکت‌های آینده‌ی بازار استفاده کرد.

پیش‌بینی بازار بر اساس الگوهای امواج الیوت

یکی از ابزار‌های عالی برای تریدر‌های حرفه‌ای، سرور مجازی ترید است که با کمک آن، می‌توانند نمودار‌ها و اطلاعات موجود در بازار را به خوبی رصد کرده و آن‌ها را تحلیل کنند. برای تحلیل این نمودار‌ها، باید با نظریه موج الیوت آشنا شوید.

تا اینجا فهمیدیم که با استفاده از امواج الیوت می‌توانیم پیش‌بینی‎های دقیقی از بازار سهام داشته باشیم. همانطور که در شکل بعدی مشاهده می‌کنید، امواج الیوت شامل 5 موج (صعود و فرود) هستند که به طور کلی روند صعودی (بزرگتر) را طی می‌کنند. از سوی دیگر، یک موج اصلاحی (corrective wave) که در جهت مخالف روند اصلی حرکت می‌کند را مشاهده می‌کنید. در درون هر یک از این امواج نیز 5 موج دیگر وجود دارد. این الگوی تکراری، تا بی‌نهایت و در مقیاس‌های کوچک و کوچکتر دائما تکرار می‌شود.

تصویر A

در بازار‌های مالی، یک شعار معروف وجود دارد که می‌گوید “هرچه بالا برود، باید پایین بیاید”، زیرا حرکت قیمت‌ها به سمت بالا یا پایین، همیشه با یک حرکت مخالف همراه است. به عبارتی دیگر، حرکت قیمت‌ها به دو قسمت روند‌ها (حرکت‎ها) و اصلاحات تقسیم می‌شود. روند‌ها جهت اصلی قیمت را نشان می‌دهد و اصلاحات نیز برخلاف روند‌ها حرکت می‌کنند.

انواع موج در الگوی امواج الیوت

با استفاده از یک سرور مجازی برای ترید و معاملات خود، می‌توانید با بهترین سرعت نمودار ارزش سهام مورد نظرتان را به صورت لحظه‌ای مشاهده کنید. 5 نوع اصلی امواج الیوت به شرح زیر است:

موج تکانه (Impulse)

تکانه یا ایمپالس از رایج‌ترین و ساده‌ترین امواج روند یا حرکتی (motive waves) بازار به شمار می‌رود. این امواج، دارای 5 موج فرعی (sub-waves) است که عبارتند از 3 موج حرکتی و دو موج اصلاحی که به عنوان یک ساختار 5-3-5-3-5 برچسب‎‌گذاری می‌شود. شکل‎‌گیری موج‌های تکانه بر اساس مجموعه‌ای از قوانین انجام می‌شود.

در صورتی که هر یک از این قوانین نقض شوند، موج تکانه شکل نمی‌گیرد و باید موج تکانه‌ی مشکوک را دوباره برچسب‌گذاری کنیم. 3 قانون مهم برای تشکیل یک موج تکانه عبارتند از:

•       موج شماره‌ی 2 نمی‌تواند بیش از 100% موج شماره‌ی 1 را بازیابی کند.
•       موج شماره‌ی 3 هرگز نمی‌تواند کوتاه‌تر از موج‌های شماره‌ی 1، 3 و 5 باشد.
•       موج شماره‌ی 4 هرگز نمی‌تواند با موج شماره‌ی 1 همپوشانی داشته باشد (هم‎سطح باشند).

هدف اصلی موج تکانه این است که بازار را به جنبش در بیاورد و افراد را به خرید سهام مربوطه ترغیب کند.

موج مورب (Diagonal)

موج مورب یکی دیگر از انواع موج‌های حرکتی است و از 5 موج فرعی تشکیل شده است که در جهت روند حرکت می‌کنند.

شکل کلی موج مورب را می‌توانید در تصویر زیر مشاهده کنید. البته، این شکل بسته به وضعیت بازار، می‌تواند منبسط یا منقبض شود. همچنین، امواج فرعی موج مورب بسته به نوع قطری که دارند، ممکن است به تعداد 5 نرسند و یا از 5 عدد بیشتر شوند.

این موج مانند سایر امواج حرکتی، موج فرعی قبلی را به طور کامل دنبال نمی‌کند و موج فرعی شماره‌ی 3 کوتاه‌ترین موج در بین سایر موج‌ها نیست. می‌توانید موج مورب را به مورب ending و leading تقسیم کنید. مورب ending معمولا در موج شماره‌ی 5 یک موج تکانه یا آخرین موج از امواج اصلاحی اتفاق می‌افتد. مورب leading نیز در موج شماره‌ی 1 موج تکانه یا موقعیت موج A امواج اصلاحی دیده می‌شود.

موج زیگ-زاگ (Zig-Zag)

زیگ-زاگ نوعی موج اصلاحی است که از 3 موج به نام‌های A، B و C ساخته می‌شود و به سمت رو به پایین و یا بالا حرکت می‌کند. از بین این 3 موج، امواج A و C امواج حرکتی هستند و موج B یک موج اصلاحی است که اغلب با نام موج شماره‌ی 3 فرعی شناخته می‌شود.

الگوهای زیگ-زاگ شدید، سطح قیمت الگوهای قبلی تکانه را به طور قابل ملاحظه‌ای اصلاح می‌کنند. همچنین، ممکن است این نوع امواج را به صورت ترکیبی مشاهده کنید (2 یا 3 زیگ-زاگ از طریق موج اصلاحی، به یکدیگر متصل می‌شوند) که به آن‌ها زیگ-زاگ دوتایی یا زیگ-زاگ سه‌گانه می‌گویند.

مسطح (Flat)

موج مسطح یا تخت، نوعی موج اصلاحی 3-موجی است که در آن، امواج فرعی در یک ساختار 5-3-3 قرار می‌گیرند و به صورت A-B-C برچسب‌گذاری می‌شوند. در ساختار موج مسطح، امواج A و B اصلاحی هستند و موج C دارای 5 موج فرعی است.

دلیل نام گذاری مسطح این است که این نوع موج، به سمت طرفین حرکت می‌کند و شیب بسیار کمی دارد. به طور کلی، در یک موج تکانه، موج شماره‌ی 4 دارای یک موج مسطح است و موج شماره‌ی 2 به ندرت یک موج مسطح دارد.

در یک نمودار فنی، اکثر موج‌های مسطح واضح به نظر نمی‌رسند. در یک موج تخت، ممکن ‎است پایان یک موج B فراتر از آغاز موج A باشد و حتی موج C فراتر از شروع موج B تمام شود. بدین صورت، نمی‌توان تغییرات زیادی را مشاهده کرد. موج تخت با نام موج تخت منبسط (expanded flat) نیز شناخته می‌شود.

مثلثی (Triangle)

موج مثلثی از 5 موج فرعی با ساختار کلی 3-3-3-3-3 تشکیل شده است که با عنوان امواج A-B-C-D-E شناخته می‌شوند. الگوی اصلاحی در ساختار موج مثلثی، توازن نیرو‌ها و حرکت موج‌ها به طرفین را نشان می‌دهد.

شکل موج مثلثی می‌تواند به صورت انبساطی که در آن امواج فرعی بزرگ‌تر می‌شوند و یا به صورت انقباضی باشد. همچنین، شکل امواج می‌تواند متقارن، نزولی یا صعودی باشد. این نوع امواج دارای ترکیب‌های پیچیده‌ای هستند و شناسایی صحیح آن‌ها به تمرین و تجربه در بازار نیاز دارد. یکی از بهترین سرور‌های مجازی برای تمرین و کسب تجربه و انجام معاملات در بازار، سرور مجازی امارات است.

درجه‌بندی امواج الیوت به چه صورت است؟

امواج الیوت دارای 9 درجه‌ی کلی هستند. در این قسمت، این امواج را از بزرگترین به کوچکترین به صورت زیر لیست کرده‌ایم:

•       Grand Super Cycle
•       Super Cycle
•       Cycle
•       Primary
•       Intermediate
•       Minor
•       Minute
•       Minuette
•       Sub-Minuette

از آنجایی که این امواج از نوع فرکتال و تکراری هستند، ممکن است درجات موج از نظر تئوری، بزرگ‌تر و کوچک‌تر از موارد ذکر شده در بالا باشند. ممکن است تریدر برای استفاده از این تئوری در معاملات روزانه، موج تکانه را با روند صعودی شناسایی کرده و پس از مدتی، تمام سهام یا قسمتی از آن را بفروشد؛ زیرا پس از مدت زمان نامعلومی، الگوی 5 موج کامل می‌شود و روند معکوس در ارزش قیمت رخ می‌دهد.

قوانین امواج الیوت چیست؟

هر کدام از انواع امواج الیوت دارای قوانین خاصی هستند که با تمرین و کسب تجربه در بازار، می‌توانید به خوبی با قوانین آن‌ها آشنا شده و معاملات موفق‌تری داشته باشید. بیایید با موج تکانه‌ای شروع کنیم.

همانطور که تا به این‌جا متوجه شده‌اید، 5 موج اصلی امواج الیوت در جهت روند اصلی حرکت می‌کنند و به دنبال آن‌ها، 3 موج در یک حرکت اصلاحی (یک حرکت 3-5) حرکت می‌کنند. در ادامه، حرکت 3-5 به دو بخش فرعی حرکت موج بالاتر تبدیل می‌شود.

الگوی حرکت 3-5 ثابت می‌ماند. با این حال، ممکن ‎است بازه زمانی هر موج متفاوت از سایر موج‌ها باشد. با نگاه به نمودار زیر که از 8 موج (5 موج رو به بالا و 3 موج رو به پایین) با برچسب‌های 1، 2، 3، 4، 5، A، B و C تشکیل شده ‎است، می‌توانید روند امواج الیوت را متوجه شوید.

امواج شماره 1، 2، 3، 4 و 5 تکانه و امواج A، B و C امواج اصلاحی هستند. تکانه‌ی 5 موجی، موج شماره‌ی 1 را در بزرگترین درجه و اصلاح سه-موجی موج، شماره‌ی 2 را در بزرگترین درجه‌ی بعدی تشکیل می‌دهد.

امواج اصلاحی معمولا از 3 حرکت متمایز قیمت تشکیل می‌شوند؛ بدین صورت که 2 حرکت در جهت اصلاح موج‌های اصلی (A و B) و 1 حرکت در جهت اصلاح موج دیگر (C) است. همانطور که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید، امواج شماره‌ی 2 و 4 جزو امواج اصلاحی به شمار می‌روند. به طور کلی این نوع امواج، دارای ساختار زیر هستند:

در تصویر بالا، امواج A و C در جهت روند درجه‌ی بزرگتر حرکت می‌کنند و جزو امواج تکانشی محسوب می‌شوند و هر کدام، از 5 موج فرعی تشکیل شده‌اند. موج B در جهت خلاف روند حرکت می‌کند و در نتیجه جزو امواج اصلاحی به شمار می‌رود و از 3 موج تشکیل شده‎ است.

هر کدام از روند‌ها و به دنبال آن موج‌های اصلاحی، یک درجه از امواج الیوت را تشکیل می‌دهند. اگر الگوهای امواج زیادی را مشاهده کرده باشید متوجه شده‌اید که همیشه 5 موج به سمت بالا حرکت نمی‌کنند و همچنین همیشه حرکت 3 موج به سمت پایین حرکت نمی‌کند. به عنوان مثال، زمانی که روند درجه‌ی بزرگ‌تر به صورت نزولی باشد، دنباله‌ی 5 موج نیز به سمت پایین حرکت می‌کند.

 

نحوه خواندن نمودارهای امواج الیوت

قبل از هر چیزی، برای خواندن و تحلیل درست امواج الیوت، باید یاد بگیرید که چطور این امواج را در نمودار شناسایی کرده و آن‌ها را برچسب‌گذاری کنید. در نتیجه، بهتر است‌ بخش “انواع موج در الگوی امواج الیوت” را به دقت مطالعه کنید.

در صورتی که می‌خواهید مشخص کنید که کدام موج در حال شکل‌گیری است، باید امواج فعلی در نمودار را علامت‌گذاری کنید. برای این‌کار، بهتر است راهنمای گام به گام زیر را دنبال کنید:

1.     برچسب‌گذاری را از طولانی‌ترین بازه زمانی موجود شروع کنید و پس از مطالعه‌ی تمام داده‌های تاریخی، مشخص کنید که در حال حاضر کدام الگو از نظر تحلیل امواج، در حال شکل‌گیری است و این الگو تا چه حد و کدام مرحله تکمیل شده است.
2.     الگوی بزرگ‌تر را شناسایی کرده و سطوح مختلف آن را با حروف و اعداد برچسب‌گذاری کنید. اول از همه درجات موجی بالا‌تر مانند Grand Super Cycle یا Super Cycle را علامت‌گذاری کنید.
3.     سپس به سراغ بازه‌های زمانی کوتاه‌تر بروید و امواج فرعی الگوی بزرگتر را با حروف یا اعداد جدید از درجه‌ی موج یک سطح کوچک‌تر، علامت‌گذاری کنید.
4.     به سراغ تایم‌فریم مورد‎نیازتان بروید و آن را نیز علامت گذاری کنید. در این مرحله، با مشاهده‌ی نمودار‎تان، یک نمای کلی خواهید داشت و می‌توانید موج بعدی را با دقت بالاتری پیش‌بینی کنید.

مثالی از نحوه خواندن امواج الیوت

حقیقت این است که انواع امواج الیوت بازار که با آن‌ها سر‎و‎کار دارید، به سادگی تصاویر بالا نیستند. با این حال، برای یادگیری نحوه‌ی خواندن این امواج و تحلیل بازار، به زمان کمی نیاز دارید و با کمی تمرین و تکرار، می‌توانید ظرف مدت زمان کمی، به راحتی انواع امواج را خوانده و آن‌ها را تحلیل و ارزیابی کنید.

برای اینکه بهتر با نحوه‌ی خواندن امواج الیوت آشنا شوید، در اینجا از یک مثال واقعی استفاده می‌کنیم و نمودار قیمت را با استفاده از تئوری موج الیوت تحلیل می‌کنیم. با نگاه به نمودار زیر، متوجه می‌شویم که بازار در حال تشکیل یک موج زیگ-زاگ نزولی A-B-C است که در آن، امواج A و B در داخل خود کامل شده‌اند. خود موج B نیز یک موج زیگ-زاگ است. در نتیجه، موج C که مشکوک به موج تکانه است، باید شروع به شکل‎گیری کرده باشد.

طبق تصویر بالا، در صورتی که فرضیات نظریه امواج الیوت صحیح باشد، باید یک تکانه نزولی (1) تشکیل شود که در تصویر با عدد 1 به رنگ آبی مشخص شده است. بنابراین، پس از تکمیل موج شماره‌ی 1، یک تصحیح رو به بالا (2) داریم که باید 50% الی 76.4% تکانه‌ی شماره 1 را دنبال کند.

به این ترتیب، می‌توانیم حد فروش را در سطح 50% موج شماره 1 تعیین کنیم. همچنین، می‌توانیم سفارش معلق را کمی پایین‌تر از قیمت بازار تنظیم کنیم تا در صورتی که قیمت دقیقا به سطح نشان داده شده رسید و بلافاصله شروع به کاهش در تکانه‌ی 3 کرد، امنیت سهام تضمین شود.

وضعیت بعدی بازار را می‌توانید در شکل زیر مشاهده کنید:

در این مرحله، مشاهده می‌کنید که فرض ما تایید شد و فهمیدیم که سناریوی پیشنهادی به چه صورت است. در اینجا، باید حد فروش را در سطحی تعیین کنیم که انتظار می‌رود موج شماره‌ی 2 تا 50% از تکانه‌ی 1 عقب نشینی کند. در سطحی که موج 1 شروع می‌شود، می‌توانیم استاپ لاس یا توقف ضرر را تنظیم کنیم. سطح سود یا Take Profit نیز بر اساس تکانه‌ی نزولی A و با استفاده از سطوح فیبوناچی مشخص می‌شود.

در نمودار بالا، مشاهده می‌کنید که بازار مطابق با سناریوی مورد‎انتظار ما که تکانه‌ی C را تشکیل می‌دهد، جلو می‌رود. پس از آن، از آنجایی که موج شماره‌ی 2 به فیبوناچی اصلاحی 50% از موج شماره‌ی 1 رسید، وارد معامله‌ی فروش در سطح 1.2114 می‌شویم. بدین صورت، یک ورودی دقیق در بهترین سطح ممکن را داریم.

در حالت کلی، موج‌های A و C در اغلب اوقات، در حالت زیگ-زاگ تمایل دارند که به برابری برسند. با این حال، در این مثال، تنها موج شماره‌ی 3 از موج C است که آشکار می‌شود و موج C 100% از موج A است. در نتیجه، تکانه‌ی C باید بزرگتر از تکانه‌ی A باشد و باید حداقل به سطح فیبوناچی 123.6% برسد. به همین دلیل، سود برداشت را در سطح 123.6 درصد از موج A تنظیم می‌کنیم.

در نهایت، الگوی ما به تصویر زیر ختم می‌شود:

با مشاهده‌‎ی تصویر بالا، متوجه می‌شویم که بازار دقیقا طبق سناریوی مورد‎انتظار پیش رفته است. موج C، زیگ-زاگ نزولی A-B-C را تمام کرده و معامله دارای سود بوده است. معامله‌ی فروش در سطحی که با رنگ سبز مشخص شده است، وارد شده و در خط سبز پایینی خارج شده است. همچنین، سودی که در اینجا بدست آمده سودی قابل توجه است.

جمع‌بندی

برخی از افراد تصور می‌کنند که صرفا به دلیل تصادفی بودن بازار، نمی‌توان آن را به راحتی پیش‌بینی کرد. امواج الیوت به این نکته اشاره دارد که نوسانات در روانشناسی توده‌ها، عینا در همان الگوهای تکرارشونده‌ی بازارهای مالی مشاهده می‌شود و می‌توان از این الگو‌ها برای پیش‌بینی قیمت سهام و آگاهی از موقعیت‌های خرید و فروش مناسب استفاده کرد.

از نظر علمی، اصل نظریه امواج الیوت مانند سایر روش‌های تحلیلی دیگر، دارای طرفداران و مخالفان خود است. نمی‌توان زمان دقیقی برای کامل امواج تعیین کرد و نحوه‌ی خواندن و تحلیل نمودار‌ها از هر فرد به فرد دیگر متفاوت است.

در صورتی که در کنار ابزار‌های تحلیلی دیگر، بتوانید از الگوهای امواج الیوت استفاده کنید، می‌توانید بازار را با دقت بیشتری پیش‌بینی کرده و معاملات موفق‌تری داشته باشید.